بررسی تأثیر تغییر جنسیت زوجین در عقد نکاح

پدیده «تغییر جنسیت» که امروزه به مدد پیشرفت دانش پزشکی و تکنولوژی جراحی میسر گردیده، یکی از موضوعات نوظهوری است که در حوزه های گوناگون از جمله پزشکی، روان پزشکی، اخلاق، فقه و حقوق و ... پرسش های بسیاری را فراروی ما قرار داده است؛ که از این میان بررسی جواز و مشروعیت عمل تغییر جنسیت از منظر علم فقه و حقوق و سپس آثار پدیده مذکور بر عقد نکاح سابق و روابط حقوقی زوجین مبنای پژوهش پیش رو را تشکیل می دهند. نتیجه آن که، چنان چه فرد تغییر جنس داده سابقاً ازدواج کرده باشد، به محض تحقق تغییر، عقد نکاح منفسخ گردیده و در صورت آمیزش کل مهریه و در غیر این صورت نیمی از آن برعهده زوج سابق خواهد بود؛ تغییر جنسیت موجب سقوط نفقه زوجه و عدّه وی می شود؛ اما از آن جا که تغییر جنسیت سبب تغییر عناوین «پدری و مادری» نمی گردد، لذا لزوم انفاق به فرزندان و ولایت و حضانت آنان همانند زمان سابق بر وقوع تغییر جنسیت بر عهده پدر و مادر بار می شود و علاوه بر این ملاک ارث بردن پدر و مادر تغییر جنس داده از فرزند خود، جنسیت آنان در حال انعقاد نطفه می باشد.